6736 Sayılı ve 2016 yılında çıkan vergi affı yasasında yurtdışı varlık barışı için broşür ve rehber.
Devamını oku…2016 Yılı 6736 Sayılı Kanun Yurtdışı Varlık Barışı Broşürü
Vergi Yapılandırması ve Affı ile İlgili Bilgiler
6736 Sayılı ve 2016 yılında çıkan vergi affı yasasında yurtdışı varlık barışı için broşür ve rehber.
Devamını oku…2016 Yılı 6736 Sayılı Kanun Yurtdışı Varlık Barışı Broşürü
6736 Sayılı ve 2016 yılında çıkan vergi affı yasasında matrah artırımı için broşür.
18.05.2018 tarih ve 30425 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan ve genel itibariyle vergi affı olarak da bilinen 7143 sayılı “Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” yürürlüğü girmiş bulunmaktadır. Yazımızda bahsi geçen kanuna ilişkin matrah artırımı ve işletme kayıtlarının düzetilmesine ilişkin durum genel hatları ile ele alınacak olup bu süreçlere ilişkin örnek olaylar ile muhasebe kayıtları düzenlenecektir.
Gelir Vergisi Mükellefleri İçin Asgari Matrah Artırımı, Vergi Oranları ve Tutarları | |||||||
Yıl | Asgari Matrah Artırım Oranı | Asgari Artırım Tutarı (TL) | Vergi Oranı | İndirimli Vergi Oranı | |||
Bilanço Usulünde Defter Tutan ve Serbest Meslek Erbapları için | İşletme hesabına göre defter tutanlar için | Basit Usul Vergiye Tabi Olanlar | GMSİ’ye Tabi Olanlar | ||||
2013 | % 35 | 18.095,00 | 12.279,00 | 1.809,50 | 3.619,00 | %20 | %15 |
2014 | % 30 | 19.155,00 | 12.783,00 | 1.915,50 | 3.831,00 | %20 | %15 |
2015 | % 25 | 20.344,00 | 13.558,00 | 2.034,40 | 4.068,80 | %20 | %15 |
2016 | % 20 | 21.636,00 | 14.424,00 | 2.163,60 | 4.327,20 | %20 | %15 |
2017 | % 15 | 24.525,00 | 16.350,00 | 2.452,50 | 4.905,00 | %20 | %15 |
ÖRNEK -1
Bilanço usulüne göre defter tutan ve gelir vergisi mükellefiyeti bulunan Ahmet Bey’in 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 yıllara ilişkin beyan etmiş olduğu matrah aşağıdaki tabloda gösterilmiş olup mükellef Ahmet Bey ilgili bütün yıllara ilişkin matrah artırımında bulunacak olup ödenecek vergiyi 6 eşit taksitte ödeyecektir. Mükellef Ahmet Bey 2015 yıllında beyan etmiş olunan vergiyi kanuni süresinden sonra vermiş olduğundan dolayı bu yıl için % 20 diğer yıllar indirimli vergi oranından yararlanacaktır.
Yıl | Beyan Edilen Matrah (TL) | Artırım Oranı | Artırılan Matrah Tutarı (TL) | Vergi Oranı | Ödenecek Vergi Miktarı (TL) |
2013 | 0,00 | %35 | 18.095,00 (*) | %15 | 2.714,25 |
2014 | 15.000,00 | %30 | 19.155,00 (**) | %15 | 2.873,25 |
2015 | 105.000,00 | %25 | 26.250,00 | %20 | 5.250,00 |
2016 | 0,00 | %20 | 21.636,00 | %15 | 3.245,40 |
2017 | 228.000,00 | %15 | 34.200,00 | %15 | 5.130,00 |
Toplam Ödenecek Vergi Miktarı | 19.212,90 |
(*) İlgili yılda zarar beyan edilmiş olması neticesinde matrah oluşmamasından dolayı 2013 yılı için belirlenmiş olan bilanço usulüne göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş olan asgari matrah artırım tutarı 18.095,00-TL olarak hesaplanmıştır.
(**) İlgili yılda 15.000,00-TL matrah beyan edilmesine karşın 15.000,00-TL*0,30 = 4.500,00-TL’nin 2014 yılı bilanço usulüne göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için asgari matrah artırım tutarı 19.155,00-TL’den düşük olmasından ötürü asgari matrah artırım tutarı olarak 19.155,00-TL esas alınmıştır.
Mükellef Ahmet Bey 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 yılına ilişkin bilanço usulüne göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için matrah artırım tutarı sonucu toplam ödenecek vergi miktarı 19.212,90-TL’dir. Mükellef bu tutarı 6 eşit taksitte ödeyecektir.
Hesaplanan tutar 6 eşit taksitte ödenmesi neticesinde 19.212,90*1,045 =20.077,48 olup. 20.077,48-TL taksit miktarı olan 6 eşit taksite bölünecek olup taksit süreleri ikişer aylık dönemler halinde ödenecektir. Taksitler aşağıdaki tablodaki şekildedir;
Taksit No | Ödeme Tarihi | Aylık Taksit |
1 | 31.08.2018 | 3.346,24 |
2 | 31.10.2018 | 3.346,24 |
3 | 31.12.2018 | 3.346,25 |
4 | 28.02.2019 | 3.346,25 |
5 | 30.04.2019 | 3.346,25 |
6 | 30.06.2019 | 3.346,25 |
Toplam | 20.077,48 |
a. Tahakkuka İlişkin Kayıt
—————————————– | / / —————————- | ||||
689 Diğer Ol. Gid. ve Zarar | 3.446,24 | ||||
05. KKEG | |||||
180.01. Gelecek Aylara Ait Giderler | 6.892,49 | ||||
180.02. Gelecek Aylara Ait Giderler | 3.446,25 | ||||
180.03. Gelecek Aylara Ait Giderler | 6.892,50 | ||||
368.Vad.Geç.Ert.Tak.Ver.ve DiğerYas.Yük. | |||||
01.Gelir Ver. Matr. Artımı | 3.446,24 | ||||
02.Gelir Ver. Matr. Artımı | 6.892,49 | ||||
03.Gelir Ver. Matr. Artımı | 3.446,25 | ||||
04.Gelir Ver. Matr. Artımı | 6.892,50 | ||||
—————————————- | ————————————- | ||||
—————————————— / | / ———————————- | ||||
368.01.Gelir Ver. Matr. Artımı | 3.446,24 | ||||
102 Bankalar | 3.446,24 | ||||
——————————————- | ————————————- | ||||
b. Taksit Ödemesine İlişkin Kayıt
—————————————— / | / ——————————— | ||
689 Diğer Ol. Gid. ve Zarar | 6.892,49 | ||
180.01.Gelecek Ay. Ait Gider. | 6.892,49 | ||
——————————————— | ————————————- | ||
——————————————- / | / ———————————— | ||
368.02.Gelir Ver. Matr. Artımı | 6.892,49 | ||
102 Bankalar | 6.892,49 | ||
——————————————— | ————————————- |
NOT – 1; Artırımında bulunulan yıllara ilişkin 2018 yılına devreden zararların % 50’si, 2018 ve izleyen yıllar ait kârlardan mahsup edilebilecektir.
Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin Asgari Matrah Artırımı, Vergi Oranları ve Tutarları | |||||
Yıl | Asgari Matrah Artırım Oranı | Asgari Artırım Tutarı(TL) | Vergi oranı | İndirimli Vergi oranı | |
2013 | % 35 | 36.190,00 | %20 | %15 | |
2014 | % 30 | 38.323,00 | %20 | %15 | |
2015 | % 25 | 40.701,00 | %20 | %15 | |
2016 | % 20 | 43.260,00 | %20 | %15 | |
2017 | % 15 | 49.037,00 | %20 | %15 |
ÖRNEK -2
Kurumlar vergisi mükellefi ABC San. Tic. A.Ş. yıllara ilişkin beyan etmiş olduğu matrah aşağıdaki tabloda gösterilmiş olup şirket 2014, 2015 ve 2016 yıllarına ilişkin matrah artırımında bulunacak olup ödenecek vergiyi tek seferde ödeyecektir. Şirket beyannamelerini ve ödemelerini zamanında yapmış olduğundan ötürü indirimli vergi oranından yararlanacaktır.
Yıl | Beyan Edilen Matrah (TL) | Artırım Oranı | Artırılan Matrah Tutarı (TL) | Vergi Oranı | Ödenecek Vergi Miktarı (TL) |
2014 | 0,00 | %30 | 38.323,00(*) | %15 | 5.748,45 |
2015 | 250.000,00 | %25 | 62.500,00 | %15 | 9.375,00 |
2016 | 50.000,00 | %20 | 43.260,00(**) | %15 | 6.489,00 |
Toplam Ödenecek Vergi Miktarı | 21.612,45 |
(*) İlgili yılda zarar beyan edilmiş olması neticesinde matrah oluşmamasından dolayı 2014 yılı için belirlenmiş olan kurumlar vergisi mükellefleri için belirlenmiş olan asgari matrah artırım tutarı 38.323,00-TL olarak hesaplanmıştır.
(**) İlgili yılda 50.000,00-TL matrah beyan edilmesine karşın 50.000,00-TL*0,20 = 10.000,00-TL’nin 2016 yılı kurumlar vergisi mükellefleri için asgari matrah artırım tutarı 43.260,00-TL’den düşük olmasından ötürü asgari matrah artırım tutarı olarak 43.260,00-TL esas alınmıştır.
ABC San. Tic. A.Ş. 2014, 2015, 2016 yılına ilişkin bilanço usulüne göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için matrah artırım tutarı sonucu toplam ödenecek vergi miktarı 21.612,45-TL’dir. Mükellef bu tutarı tek seferde ödeyecektir.
——————————————- | / / ——————————————- | ||
689 Diğer Ol. Gid. ve Zarar | 21.612,45 | ||
05. KKEG | |||
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar | 21.612,45 | ||
04. Kurumlar Ver. Matr. Art. | |||
——————————————- | ————————————————- | ||
—————————————— / | / ———————————————- | ||
360.04.Kurumlar Ver. Matr. Art. | 21.612,45 | ||
102 Bankalar | 21.612,45 | ||
——————————————— | ————————————- |
Katma Değer Vergisi Matrah Artırımı Oranları | |
Yıl | Oran |
2013 | % 3,5 |
2014 | % 3 |
2015 | % 2,5 |
2016 | % 2 |
2017 | % 1,5 |
ÖRNEK -3
XYZ San. Tic. A.Ş. 2014 yıllına ilişkin sadece iki vergilendirme döneminde ait katma değer vergisini beyannamesi etmiş, 2015 yılında ise yalnız 7 vergilendirme dönemine ait KDV Beyannamesini beyan etmiştir. Mükellef her iki yıla ilişkin katma değer vergisi matrah artırımında bulunacak olup ilgili yıllara ilişkin tablo aşağıdaki şekildedir;
2014 Yılı | Hesaplanan KDV (TL) | 2015 Yılı | Hesaplanan KDV (TL) | |
Ocak | 25.000,00 | Ocak | 18.000,00 | |
Şubat | 0,00 | Şubat | 35.000,00 | |
Mart | 0,00 | Mart | 32.000,00 | |
Nisan | 0,00 | Nisan | 10.000,00 | |
Mayıs | 0,00 | Mayıs | 0,00 | |
Haziran | 10.000,00 | Haziran | 16.000,00 | |
Temmuz | 0,00 | Temmuz | 14.000,00 | |
Ağustos | 0,00 | Ağustos | 0,00 | |
Eylül | 0,00 | Eylül | 50.000,00 | |
Ekim | 0,00 | Ekim | 0,00 | |
Kasım | 0,00 | Kasım | 0,00 | |
Aralık | 0,00 | Aralık | 0,00 | |
Toplam | 35.000,00 | Toplam | 175.000,00 |
2014 yılı vergilendirme dönemine ilişkin olarak sadece 2 beyanname bildirilmiş olması neticesinde mükellef 2014 yılı kurumlar vergisi mükellefleri için belirlenmiş olan asgari matrah artırım tutarı oranında artırım da bulunmuş dolayısıyla matrah 2014 yılı için belirlenen 38.323,00-TL tutarında arttırılacak ve bu tutar üzerinden 38.323,00*%18 = 6.898,14-TL hesaplanmalıdır.
2015 yılına ilişkin olarak 3 dönemden fazla beyanname verilmiş verilen beyannamelere ilişkin toplam matrah beyan edilen ay sayısına bölünerek 12 aya tamamlanacaktır. Dolayısıyla mükellef 175.000,00/7= 25.000,00-TL olarak hesaplanacak, bu tutar 25.000,00*12=300.000,00-TL olarak 1 yıla tamamlanacaktır. 2015 yılı için ise artırımda tutarı 300.000*%2,5=7.500,00-TL’dir.
——————————————- | / / ——————————————– | |||
689 Diğer Ol. Gid. ve Zarar | 14.398,14 | |||
05.KKEG | ||||
360. Ödenecek Vergi ve Fonlar | 14.398,14 | |||
05 KDV. Matr. Art. | ||||
——————————————- | ———————————————– | |||
—————————————— / | / ———————————————— | |||
360.05.KDV. Matr. Art. | 14.398,14 | |||
102 Bankalar | 14.398,14 | |||
——————————————— | ———————————————- | |||
Türü | Kayda Alınacak Değer | Sorumlu Sıfatıyla Ödenecek KDV | KDV İndirimi | Beyan ve Ödeme Zamanı |
Emtia | Rayiç bedel | Genel orana tabi ise %10İndirimli orana tabi ise oranın Yarısı | Beyan edilen ve Ödenen KDV İndirim Konusu Yapılır | 31.08.2018 tarihine kadar 2 No.lu KDV Beyannamesi ve eki Envanter Listesiyle verilecek ve vergisi aynı sürede ödenecektir. |
MakineTeçhizat Demirbaş | Rayiç bedel | Genel orana tabi ise %10İndirimli orana tabi ise oranın Yarısı | Beyan edilen ve Ödenen KDV İndirim Konusu Yapılmaz | 31.08.2018 tarihine kadar 2 No.lu KDV Beyannamesi ve eki Envanter Listesiyle verilecek ve vergisi aynı sürede ödenecektir. |
ÖRNEK -4
Tül perdelerin imal edilmesi işi ile iştigal eden ABC TÜL Perde San. Tic. A.Ş.’nin stoklarında mevcut bulunan fakat işletme kayıtlarında mevcut olmayan hammaddelere ilişkin oluşturulan ve indirimli orana tabi KDV’si bulunan malların mükellef kurumca belirlenen değeri 450.0000-TL’dir. Mükellefi kurumun bildirimde bulunmuş olduğu stok affına ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekildedir;
a. Tahakkuka İlişkin Kayıt
————————————— | / / ——————————————– | |||
150 İlk Madde ve Malzeme | 450.000,00 | |||
191 İndirilecek KDV(*) | 18.000,00 | |||
525 Kayda Alınan Emtia | 450.000,00 | |||
01. 7143 Say. Kanun Kayda Alınan Emtia | ||||
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar | 18.000,00 | |||
06. Kayda Alın. Emtia İçin Öden. KDV | ||||
————————————— | ———————————————– |
(*) Kayda alınan emtia tül perde olması neticesinde indirimli KDV oranına tabidir. Dolayısıyla emtia için hesaplanan KDV oranın yarısı (%4) olarak hesaplanacaktır.
b. Ödemeye İlişkin Kayıt
—————————————————/ | / ————————————– | |||
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar | 18.000,00 | |||
06. Kayda Alın. Emtia İçin Öden. KDV | ||||
102 Bankalar | 18.000,00 | |||
————————————————– | —————————————– |
ÖRNEK -5
ABC San. Tic. A.Ş.’nin işletme bünyesinde bulunan fakat işletmenin envanter listesinde görünmeyen demirbaşın kayda alınacak rayiç bedeli 500.000,00-TL’dir. Yapılması gereken muhasebe kayıtları aşağıdaki şekildedir;
a. Tahakkuka İlişkin Kayıt
————————————— | / / ——————————————– | |||||
255 Demirbaşlar | 500.000,00 | |||||
15. Kayda Alınan Demirbaş | ||||||
689 Diğer Ol. Gid. ve Zarar.(*) | 50.000,00 | |||||
05. KKEG | ||||||
526 Kayda Alınan Demirbaş | 500.000,00 | |||||
01. 7143 Say. Kan. Kay. Alınan Demirbaş | ||||||
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar | 50.000,00 | |||||
07. Kayda Alın. Demir. İçin Öden. KDV | ||||||
————————————— | ———————————————– | |||||
(*) Kayda alınan demirbaşa ait KDV indirim konusu yapılamaz.
b. Ödemeye İlişkin Kayıt
—————————————————/ | / ————————————– | |||
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar | 50.000,00 | |||
07. Kayda Alın. Demir. İçin Öden. KDV | ||||
102 Bankalar | 50.000,00 | |||
————————————————– | —————————————– |
NOT – 2; İlgili bildirim işlemi, BA formunun “Soyadı/Adı Unvanı” bölümüne “Muhtelif Satıcılar (7143 sayılı Kanun Madde 6/2)”, “Vergi Kimlik Numarası” bölümüne (3333 333 333) yazılmak suretiyle yapılacaktır.
Türü | Kayda Alınacak Değer | Ödenecek KDV | KDV | Beyan ve Ödeme Zamanı |
Emtia | Maliyet + Kar | Emtianın tabi olduğu KDV oranı | Her türlü vergisel yükümlülük yerine getirilir. (Fatura Düzenlenir) | 31.08.2018 tarihine kadar Düzeltme yapılacak,VD ye bildirim yok. Ödenecek KDV’nin ilk taksiti 31.08.2018 tarihinde ikincisi 31.10.2018 tarihinde, üçüncüsü 31.12.2018 tarihinde olmak üzere 3 taksit halinde ödenecektir. |
Eczaneler (emtia) | Maliyet | %4 | Beyan edilen ve Ödenen KDV İndirim Konusu Yapılmaz | 31.08.2018 tarihine kadar 2 No.lu KDV Beyannamesi verilecek ve vergisi aynı sürede ödenecektir. |
ÖRNEK -6
% 20 kar ile demir çelik alım-satım faaliyeti konusunda iştigal eden ABC Demir San.ve Tic. A.Ş.’nin işletme kayıtlarında var olduğu halde işletme bünyesinde bulunmayan ve maliyet değeri 250.000,00-TL olan emtia için yapılacak düzenleme ile gerçek duruma uygun hale getirilmesi amaçlanmaktadır. Yapılması gereken muhasebe kayıtları aşağıdaki şekildedir;
(250.000 *0,20)+250.000 = 300.000,00-TL (Malın %20 kar ile satış rakamı)
300.000*0,18= 54.000,00-TL (Hesaplanan KDV)
a. Tahakkuka İlişkin Kayıt
————————————— | / / ——————————————– | |||
(*) İşletmede Bulunmayan Stok | 354.000,00 | |||
600 Yurt İçi Satışlar | 300.000,00 | |||
08. 7143 Say. Kan. Kap. Stok Affı | ||||
391 Hesaplanan KDV (**) | ||||
06. 7143 Say. Kan. Kap. Stok Affı-1 | 18.000,00 | |||
07. 7143 Say. Kan. Kap. Stok Affı-2 | 18.000,00 | |||
08. 7143 Say. Kan. Kap. Stok Affı-3 | 18.000,00 | |||
————————————— | ———————————————– |
(*) Aktif hesapta meydana gelen artış mükellefçe gereceğe uygun bir şekilde tespit edilmeli ve uygun hesapta aktifleştirilmelidir. Fakat nedeni bulunamayan bir artış ise 689 Diğer Olağan Gider ve Zararlar Hs. değerlendirilmesi gerekmektedir.
(**) Ödenecek KDV ilgili Kanunda belirlenmiş tarihlerde 3 eşit taksit halinde ödenecektir.
b. Satılan Malın Maliyetine İlişkin Kayıt
——————————————– / | / ——————————— | |||
621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti | 250.000,00 | |||
153 Ticari Mallar | 250.000,00 | |||
————————————————– | —————————————– | |||
c. Ödemeye İlişkin Kayıt
———————————————– / | / ——————————— | |||
391 Hesaplanan KDV | 18.000,00 | |||
06. 7143 Say. Kan. Kap. Stok Affı-1 | ||||
102 Bankalar | 18.000,00 | |||
————————————————– | —————————————– |
NOT – 3; İlgili bildirim işlemi, BS formunun “Soyadı/Adı Unvanı” bölümüne “Muhtelif Alıcılar (7143 sayılı Kanun Madde 6/2)”, “Vergi Kimlik Numarası” bölümüne (4444 444 444) yazılmak suretiyle yapılacaktır.
Türü | Defter Kayıtlarında | İşletmede | Vergilemeye Esas Tutar | Vergisel Yükümlülük | Beyan ve Ödeme Zamanı |
Kasa Hesabı | Var | Yok | Kayıtlı Tutar | %3 | 31.08.2018 tarihine kadar beyan edilecek ve vergisi aynı süre içinde ödenecektir. |
Ortaklar Cari Hesabı | İşletmenin Esas Faaliyetleri Dışındaki İşlemler Nedeniyle Oluşan Tutarlar (Fiktif Değerler Olarak Değerlendirilmektedir) | (Ortaklara Borçlar – Ortaklardan Alacaklar) | %3 |
Kasa ve ortaklardan alacaklara ait tutarların düzetilmesi işlemi sadece bilanço usulüne göre defter tutan mükellefler için geçerli olup 31.12.2017 tarihi bilanço üzerindeki bakiyeler itibariyle karşılaştırma yapılıp beyan edilecektir.
ÖRNEK -7
ABC San. ve Tic. A.Ş.’nin 31.12.2017 tarihi itibariyle bilanço üzerinde Kasa ve Ortaklar cari hesaplarına ilişkin bilgiler aşağıdaki şekilde olup 31.08.2018 tarihi itibariyle ilgili tutar miktarları değişmemiştir.
31.12.2017 Tarihi İtibariyle ABC San. ve Tic. A.Ş. Bilançosu | |||
Hesaplar | Tutarlar (TL) | Vergilendirme Tutarı | Ödenecek Vergi |
100 Kasa Hesabı | 400.000,00 | 400.000*0,03 | 12.000,00 |
131 Ortaklardan Alacaklar | 1.250.000,00 | (1.250.000+80.000) –(150.000+50.000) = 1.130,000*0,03 | 33.900,00 |
231 Ortaklardan Alacaklar | 80.000,00 | ||
331 Ortaklara Borçlar | 150.000,00 | ||
431 Ortaklara Borçlar | 50.000,00 |
a. Tahakkuka İlişkin Kayıt
————————————— | / / ———————————————- | ||||||||
689 Diğer Ol. Gid. ve Zarar.(*) | 1.530.000,00 | ||||||||
.05 KKEG | |||||||||
331 Ortaklara Borçlar | 150.000,00 | ||||||||
431 Ortaklara Borçlar | 50.000,00 | ||||||||
100 Kasa Hesabı | 400.000,00 | ||||||||
131 Ortaklardan Alacaklar | 1.250,000,00 | ||||||||
231 Ortaklardan Alacaklar | 80.000,00 | ||||||||
————————————— | —————————————————– | ||||||||
————————————– / / | ————————————— | ||||||||
689 Diğer Ol. Gid. ve Zarar.(*) | 45.900,00 | ||||||||
.05 KKEG | |||||||||
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar | 45.900,00 | ||||||||
08. Kasa ve Ort. Düzeltme Ver. | |||||||||
————————————————– | —————————————– | ||||||||
(*) Mükellefler, rasyolarında oluşabilecek bozulmalara karşın 689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hs yerine 296 Aktif Geçiçi Hesabı tercih edebilirler.
b. Ödemeye İlişkin Kayıt
———————————————– / | / ——————————— | |||
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar | 45.900,00 | |||
08. Kasa ve Ort. Düzeltme Ver. | ||||
102 Bankalar | 45.900,00 | |||
————————————————– | —————————————– |
Kaynak: Muhasebetr.com
Matrah artırımı, en kısa ifadeyle, vergi mükellefi olan ya da olmaya kişilerin, ilgili geçmiş yıllarda matrah oranlarını artıran kişilerin bu yıllar ile ilgili vergi cezası almayacaklarını kanunla garantiyelen, bu yıllarla ilgili inceleme başlatılmayacağını mükellefle hemfikir olunan bir uzlaşmadır.
Vergi incelemeleri, defterler ne kadar düzgün tutulursa tutulsun, beyannameler eksiksiz de verilse, ufak tefek ceza unsuru olabilecek noktalar bulunabiliniyor. Dolayısıyla içini tamamen ferah tutmak isteyen mükellefler matrah artırımı yaparak incelemeden kurtuluyor. Tabi bunun için ufak bir tutar ödemek zorundasınız.
Vergi uzmanı olan Nedim Türkmen; 12 Haziran 2020 tarihinde Bloomberg HT’ye 2020 yılında çıkması muhtemel olan vergi affı ve vergi yapılandırması ile ilgili yorumda bulunmuştur.
Vergi affı ve yapılandırma elzem olmuştur ve en kosa sürede tüm toplumu kapsayacak bir yasa geç kalınmadan hazırlanmalıdır. pic.twitter.com/tfvKLMyP3i
— Ahmet Yangın (@ayangin25) June 13, 2020
Yukarıdaki linke tıklayarak ilgili videoya ulaşabilirsiniz.
2020 yılında ekonomik zorluklardan dolayı, kapsamlı bir yapılandırma beklenmektedir. Vergi affı 2020 yılında çıkacak mı yazımızda köşe yazarlarının yayılandığı makalelere göre bunun çıkması olası.
Aynı zamanda 2018’deki gibi kapsamlı bir yapılandırma olursa SGK borçlarının (anapara kalacak şekilde) gecikme zamları ve faizleriyle silinmesi ve borçların taksitler halinde yapılandırılması söz konusu olabilecektir.
18/05/2018 tarihli ve 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7143 sayılı “Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” ile Sosyal Güvenlik Kurumuna olan birikmiş borçlara ödeme kolaylığı getirilmiş, SGK’nın 2018-19 sayılı Genelgesi ile de borç yapılandırmasının uygulamasına ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştı.
Bu defa, 28.12.2018 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7159 sayılı Kanunla 7143 sayılı Kanuna Geçici 2. Maddeyle;
7143 sayılı Kanun kapsamında borçlarını yapılandırmış, fakat Kanun hükümlerine göre ödeme yapmayarak Kanundan yararlanma hakkını kaybeden borçlulara, borçlarını ödemede ve Kanundan yararlanmada yeni bir imkan sağlanmıştır.
SGK’nın 11.01.2019 tarihli ve 2019-01 sayılı Genelgesiyle Geçici 2. Maddeye ilişikin uygulama usul ve esasları açıklanmıştır.
SGK’nın 2019-01 Sayılı Genelgesine göre:
1- Geçici 2. Madde hükümlerinden faydalanmak için daha önce 7143 sayılı Kanun uyarınca 27/8/2018 tarihine kadar yapılandırma başvurusunda bulunmuş olması gerekmektedir.
2- 7143 sayılı Kanun kapsamında 27/8/2018 tarihine kadar yapılandırma başvurusunda bulunmuş, ancak geçici 2. Madde’nin yürürlük tarihi olan 28/12/2018 tarihi itibarıyla ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek veya eksik ödeyerek Kanunu ihlal etmiş olan borçluların, borçlarını geç ödeme zammı ile birlikte 28/2/2019 tarihine kadar ödemeleri halinde 7143 sayılı Kanun hükümlerinden faydalanmaya devam edeceklerdir.
3-31.03.2018 tarihine kadar bitirilmiş olan özel nitelikteki inşaatlar ve ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilikten kaynaklanan prim borçlarından:
4- Primlerini kendi ödeyen sigortalılardan borç yapılandırma şartlarını ihlal edenlerin, bağlı bulundukları sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine geçici 2. Madde kapsamında yararlanmak için talepte bulunmaları şartıyla genelge hükümlerinden faydalanabileceklerdir.
5- 7143 sayılı Kanun kapsamında 2018 yılı Aralık ve 2019 yılı Ocak aylarında ödenmesi gereken taksitlerin ödeme süreleri 2019 yılı Şubat ayı sonuna kadar uzatılmıştır.
6- Cari ay prim borçlarına ilişkin kontroller yönüyle, 2018/ Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim ve Kasım ayı prim borçlarından ihlale neden olanların 28/2/2019 tarihine kadar gecikme zammı ile birlikte tam olarak ödenmesi halinde, 2018 yılı için cari dönem ihlali olarak değerlendirme yapılmayacaktır.
Söz konusu Genelge Metnine aşağıdaki bağlantı aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
En son kapsamlı bir vergi affı 2018 yılında çıkarılmıştı. Özellikle Covid 19 sürecinden sonra uzun süre iş yapamayan esnaf ve kurumlar vergilerini ödemede ciddi anlamda sorun yaşamaktadır.
Ozan Bingöl 21 Şubat 2020’de yayınladığı bu yazıda, vergi affı beklediğini söylemiştir.
Aynı zamanda Vergi uzmanı Nedim Türkmen de 29 Nisan 2020 yılında yazdığı bir yazıda ekonomik sıkıntılar nedeniyle yapılandırmanın şart olduğunu dile getirmiştir.
Twitter’da bir çok hesap da vergi affı ile ilgili yakında bir kanun tasarısının meclise sunulacağı ile bilgiler paylaşmakta. Bunların doğruluğu tartışılır ancak, şu anda Türkiye’nin eski vergi aflarına oranla 2020 yılında daha fazla ihtiyaç olduğu aşikardır.
Borsagundem.com’un sitesinde Ekrem Öncü’nün kaleme aldığı bir yazıda da bu konu dile getirilmiştir. Hatta yorumlara baktığımız zaman vatandaşın bu konuda ne kadar sorun yaşadığı da yorumlardan çok net bir şekil de anlaşılmaktadır.
Sn. Bakanımız her ne kadar af yok dese de, önceki yapılandırmalar gibi bir yapılandırma söz konusu olacak gibi görünmekte. Umarız devletimiz, vatandaşımızın sorunun çözecek kapsamda bir yapılandırma ile müjdeyi yakın zamanda verir.
Hazine ve Maliye Bakanı Sn. Berat Albayrak’ın yaptığı açıklamada;
Son dönemlerde vergi affı konusu sıkça gündeme gelmeye başladı. Özellikle pandemi sürecinde zor günler geçiren esnaf ile şirketlerin talep ettiği vergi affı ile ilgili Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak bir açıklamada bulundu.
Vergi affı konusuna olumlu bakmadığını ifade eden Bakan Albayrak , bir yapılandırma , destek ve düzenlemeler olabileceğini söyledi. Bakan dünkü toplantıda konu ile ilgili yaptığı açıklamada şu ifadeleri net bir şekilde aktardı:
“Vergi affı gibi algılanabilecek konulara olumlu ve sıcak bakmıyorum. Ama yapılandırma noktasında farklı destekler ve düzenlemeler yaptık. Vergi affı gibi algılanmayacak konularda bir sıkıntı görmüyorum. Salgının hangi sektörlere hangi alanlarda ne kadar etkisi var veya yok. Dataya ve sahip olduğumuz bilgiye bakarak, adım atmamız daha rasyonel ve gerçekçi. Yakından takip ediyoruz. Şu anda bu çerçevede somut bir şey olduğunu söyleyemem. Bu ikinci çeyreğin etkileriyle veya tüm ekonomik ve iktisadi faaliyetteki etkilerin sonuçlarını gördükten sonra bazı alanlarda daha somut yorum yapabilirim. Ama bu çerçevede bir gelişme yok.”
Ülkemizde geçmişte bir çok kez bu af çıkmıştır. Ancak halk arasında Vergi affı denilince akla tamamen borçların silinmesi gibi bir algı oluşmaktadır. Ancak sanılanın aksine vergi affı sadece borçların gecikme faizini ve zammını silmek için ve ana borcu 18/36 gibi eşit aylara bölerek taksitlendirmekte yani bir başka deyişle vatandaşla yapılan bir barıştır.
Örneğin son vergi affında, borçlar 18 eşit taksite bölündü.
Öğrenci kredisi, sigorta prim borçları, her türlü vergi (KDV, emlak, gelir, çevre, motorlu taşıtlar vergisi gibi), askerlik para cezası, trafik cezası, idari cezalar ve su borcu gibi borçlar vergi affında yapılandırmaya dahil edilmektedir.
Matrah artırımı yapılan yıllarda mükellef ilgili yıllarda kanunen incelenemiyor. Ancak sahte fatura vb. gibi konularda inceleme yapılabiliniyor, ceza alınıyor.
Ülkemizde geçmişte yoğunlukla vergi affı çıkarılmıştır. Bunlar;
TÜRKİYE’NİN CUMHURİYET TARİHİNDE YILLARA GÖRE VERGİ AFLARI | ||
Sıra | Tarih | Açıklama |
1 | 17.05.1924 | İlk Vergi Affı |
2 | 05.08.1928 | ElviyelSelased Vergilerinin Sureti Cibayetine Dair Yasa |
3 | 15.03.1934 | 4530 Sayılı Varlık Vergisinin Bakayasının Terkinine Dair Yasa |
4 | 04.07.1934 | 2566 Sayılı Vergi Bakayasının Tasfiyesine Dair Yasa |
5 | 29.06.1938 | 3568 Sayılı Arazi Vergisinin Mali Yıl Sonuna Kadar Olan Bakiyesinin Terkinine Dair Yasa |
6 | 13.06.1946 | Orman İşletmelerinin Bazı Vergilerden Muaf Tutulması Hakkındaki Yasa |
7 | 21.01.1947 | 5050 Sayılı Toprak Mahsulleri Vergisi Artıklarının Silinmesi Hakkında Yasa |
8 | 26.10.1960 | 113 Sayılı Af Yasası |
9 | 28.12.1961 | 281 Sayılı Vergi Cezaları Gecikme Zamlarının Tecil ve Tasfiyesine Dair Yasa |
10 | 23.02.1963 | 218 Sayılı Bazı Suç ve Cezaların Affı Hakkında Yasa |
11 | 13.06.1963 | 252 Sayılı Spor Kulüplerinin Vergi Borçlarının Bir Defaya Mahsus Olmak Üzere AffıHakkında Yasa |
12 | 05.09.1963 | 325 Sayılı Yasa Kamu İktisadi Teşebbüslerinin 1960 ve Daha Önceki Yıllarına Ait BirKısım Vergi Borçlarının Tasfiyesi Hakkında Yasa |
13 | 16.07.1965 | 691 Sayılı Belediyelerin ve Belediyelere Bağlı Müessese ve İşletmelerin Bir Kısım Borçlarının Hazinece Terkin ve Tahkimi Hakkında Yasa |
14 | 03.08.1966 | 780 Sayılı Bazı Suç ve Cezaların Affı Hakkında Yasa |
15 | 28.02.1970 | 1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunuyla Getirilen Af |
16 | 15.05.1974 | 1803 Sayılı Cumhuriyet‘in 50. Yılı Nedeniyle Bazı Suç ve Cezaların Affı Hakkında Yasa |
17 | 20.03.1981 | 2431 Sayılı Tahsilatın Hızlandırılması ve Beyan Dışı Kalmış Servet Unsurlarıyla Vesikasız Emtianın Beyanına İlişkin Yasa |
18 | 02.03.1982 | 2431 Sayılı Yasaya Ek |
19 | 22.02.1983 | 2801 Sayılı Bazı Kamu Alacaklarının Özel Uzlaşma Yolu ile Tahsili Hakkında Yasa |
20 | 04.02.1985 | Bazı Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılması Hakkında 3239 Sayılı Kanunun Geçici 4. Maddesi |
21 | 03.12.1988 | 3505 Sayılı Yasa (Geçici Birinci Madde) |
22 | 28.12.1988 | 3512 Sayılı Yasa |
23 | 15.12.1990 | 3689 Sayılı Yasa (Geçici Birinci Madde) |
24 | 21.02.1992 | 3787 Sayılı Yasa |
25 | 05.09.1997 | 400 Sayılı Tahsilat Genel Tebliği |
26 | 22.07.1998 | 4369 Sayılı Yasa |
27 | 06.02.2001 | 414 Sayılı Tahsilat Genel Tebliği |
28 | 07.03.2002 | 4746 Sayılı Yasa İle Emlak Vergisi İle İlgili Af Düzenlemesi (Emlak Vergisi Yasasının Geçici Madde 21) |
29 | 27.02.2003 | 4811 Sayılı Vergi Barışı Kanunu |
30 | 22.11.2008 | 5811 Sayılı Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun (Varlık Barışı) |
31 | 13.02.2011 | 6111 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar Ve GenelSağlık Sigortası Kanunu Ve Diğer Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde KararnamelerdeDeğişiklik Yapılması Hakkında Kanun |
32 | 10.09.2014 | 6552 Sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun |
33 | 19.08.2016 | 6736 sayılı Bazı Alacakların Yapılandırılmasına İlişkin Kanun |
ve buna son olarak 2018 yılında çıkarılan 7143 sayılı sayılı Bazı Alacakların Yapılandırılmasına İlişkin Kanun eklenmiştir. 2019 yılında SGK alacak yapılandırması çıkarılırmıştır.